نگرش روانشناختی به نقش جنسیت در قابلیت‌های ادراک فضای معماری

زنان و مردان ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند که بررسی این تفاوت‌ها به ‌جهت آماری و تفسیری معنا‌دار است. در جامعه نیز، تفاوت‌های نسبتاً بارزی از نظر روانشناختی در ادراک فضای معماری وجود دارد که توجه به این امور برای دستیابی به شناخت علمی از نحوه ادراک زنان و مردان از فضاهای معماری و چگونگی نگرش آن‌ها بر عوامل تأثیرگذار در کیفیت بصری فضا حائز اهمیت است. مسأله اصلی در این تحقیق نادیده انگاردن جنبه روانشناختی جنسیت در فرآیند طراحی فضای معماری است که این امر مشکلات روحی و جسمی را به مرور زمان بر روی کاربر فضا به‌جا می‌گذارد. بنابراین، در این نوشتار، بررسی نحوه ادراک زنان و مردان از محیط مصنوع و فضای معماری با توجه به عامل جنسیت و با تأکید بر عناصر بصری بوجود آورنده فضا در معماری می‌باشد. در این پژوهش، مبانی نظری موجود در رابطه با ویژگی‌های روانشناختی جنسیت و ادراک فضا به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده و سپس براساس مبانی نظری موجود، نحوه ادراک محیط براساس چهار مؤلفه الف) تجسم ذهنی و ادراک سه بعدی فضا، ب) ادراک عناصر بصری فضا، ج) تجسم و ادراک شنیداری و د) ادراک فضای اجتماعی، به صورت یک پرسشنامه تنظیم و بین تعدادی از زنان و مردان شهر تبریز که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند، مورد سنجش قرارگرفت. نتایج حاصل در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند که حاکی از وجود رابطه‌ای معنادار بین جنسیت و میزان ادراک عناصر بصری فضا هستند.